Gewenst Gedrag
Samen aan een gezonde en veilige omgeving werken waarin uw medewerkers zich prettig voelen, zodat ze optimaal kunnen presteren. Uw organisatie streeft naar een cultuur waarin medewerkers zich durven uit te spreken indien er sprake is van ongewenste omgangsvormen of er vermoedens zijn van misstanden.
U bent als werkgever verantwoordelijk voor deze cultuur op de werkvloer. Met een duidelijke gedragscode en bijbehorend protocol ongewenste omgangsvormen draagt u bij aan een prettige en veilige werkomgeving. Zo weet iedere medewerker wat de norm is, wat acceptabel is en wat niet en wat de procedure is wanneer er sprake is van een incident.
VP-Nederland biedt tools en expertise om actief samen te werken aan het realiseren van deze doelen.
Van morele tot wettelijke verplichting
Niet integer en ongewenst gedrag komen helaas voor. Als organisatie heeft u niet alleen een morele verplichting om niet integer en ongewenst gedrag te voorkomen en aan te pakken, maar ook de wettelijke verplichting.
Ongewenst gedrag is gedrag dat iemand persoonlijk raakt. Dit gaat over gedrag waarbij persoonlijke grenzen worden overschreden. Wanneer hier sprake van is, kan afhangen van de context, maar ook van de beleving. Juist dat subjectieve aspect maakt het lastig. Het is niet altijd duidelijk waar een persoonlijke grens ligt.
Niet integer handelen gaat over bijv. strafbare feiten, zoals diefstal, verduistering, fraude, omkoping, maar ook over belangenverstrengeling of misbruik van bevoegdheden of lekken van informatie.
Samen met VP-Nederland wordt er een gedragscode en een protocol ongewenste omgangsvormen opgesteld.
VP-Nederland zorgt voor een jaarlijks terugkerende evaluatie. Hoewel een gedragscode en een protocol ongewenste omgangsvormen niet in elke situatie kunnen voorzien, kunt u altijd rekenen op onze pool van vertrouwenspersonen. Door o.a. de gedragscode en het protocol ongewenste omgangsvormen onder de aandacht te brengen en houden, blijven medewerkers alert. Dit draagt bij aan een gezond en veilig werkklimaat.
Integer Gedrag
Integer gedrag houdt in dat de medewerker zijn functie goed en zorgvuldig uitvoert met respect voor de geldende normen en waarden binnen de organisatie. Het gaat hierbij om eerlijk en betrouwbaar handelen. Niet integer gedrag daarentegen kan schadelijk zijn voor de organisatie, haar medewerkers en andere betrokkenen.
Uit onderzoek blijkt dat gemiddeld 5% van de omzet verdwijnt door integriteitskwesties zoals fraude en diefstal. Ook belangenverstrengeling, omkoping en het schenden van vertrouwelijke informatie valt onder integriteitschending.
Het is belangrijk om integriteit binnen de organisatie te waarborgen, omdat dit medewerkers een veilig en vertrouwd gevoel geeft. Om dit te bereiken en overzichtelijk te houden, hebben wij ervoor gekozen om de afspraken op het gebied van integriteit op te nemen in de gedragscode. Deze code dient als houvast bij het maken van afwegingen en nemen van beslissingen, zodat de medewerkers binnen de organisatie integer handelen en rekening houden met de geldende regels en verantwoordelijkheden om misstanden te voorkomen.
Vormen van grensoverschrijdend gedrag
Pesten komt vaak voor en is niet altijd merkbaar. Uit onderzoek van CNV blijkt dat meer dan 2 miljoen werknemers in Nederland wordt gepest op de werkvloer. Een kwart van alle werkenden (26%) heeft weleens te maken gehad met treiteren, roddelen, uitlachen of ander vervelend gedrag. Bijna 1 op de 5 medewerkers stelt dat de sfeer op de werkvloer slechter is geworden na de coronacrisis. Vrouwen en mannen komen vrijwel even vaak in aanraking met pesten.
Wanneer iemand ongelijk behandeld wordt op basis van afkomst, geslacht, seksuele voorkeur, leeftijd, handicap of chronische aandoening, politieke voorkeur, arbeidsrelatie, soort contract (deeltijd of fulltime, vast of tijdelijk), burgerlijke staat, nationaliteit, godsdienst of levensbeschouwing, dan kan er mogelijk discriminatie voorkomen. Er is sprake van discriminatie wanneer er ongeoorloofd onderscheid wordt gemaakt in de behandeling van mensen en er verschil wordt gemaakt op basis van kenmerken die er niet toe doen. Ook het maken van foute grappen en kleinerende of kwetsende opmerkingen kunnen vallen onder discriminatie.
Discriminatie is bij wet verboden en kan grote gevolgen hebben voor de organisatie. Naast dat het ongeoorloofd en ongewenst is, beïnvloedt het de werksfeer negatief en kan het imago van de organisatie schaden.
Van de werkenden in Nederland krijgt 8% te maken met discriminatie. Medewerkers worden voornamelijk gediscrimineerd op afkomst, leeftijd en nationaliteit.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag is iedere vorm van seksuele intimidatie (online en offline) en seksueel contact, die door de persoon aan wie het gericht is als ongewenst, intimiderend, storend, choquerend en/of als een vernedering wordt ervaren.
Opmerkingen, berichten, gebaren en handelingen die seksueel getint zijn vormen van seksuele intimidatie. Dit kan verbaal, non-verbaal en fysiek contact zijn; bijv. aanraken, vastpakken, zoenen, aanranding, verkrachting en ook ongewenste seksueel getinte grappen, intieme vragen, gluren, stalken en het versturen van seksuele afbeeldingen.
Uit onderzoek van CNV (juni 2022) blijkt dat 30% van de werkende vrouwen te maken heeft gehad met aanranding of een andere fysieke vorm van seksuele intimidatie op de werkvloer. 61% van de vrouwen heeft seksueel getinte opmerkingen gekregen van collega’s en bij de mannen is dit 18%. Ruim een kwart van degene die te maken hebben gehad met seksuele intimidatie, weet niet waar ze terecht kunnen met hun klachten.
Een groot deel van deze groep heeft de seksuele intimidatie niet op de werkvloer besproken en geeft aan dat dit onderwerp überhaupt niet goed bespreekbaar is in de organisatie. Helaas bleek uit het onderzoek dat 41% niet naar een vertrouwenspersoon gaat, nadat er sprake is geweest van seksuele intimidatie.
Agressie en geweld zijn in de Arbowet opgenomen onder Psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Werkgevers zijn op grond van deze wet verplicht om een beleid te voeren dat erop gericht is om agressie en geweld op de werkvloer te voorkomen.
Er zijn 3 vormen van agressie:
- Verbale agressie: bijv. schelden, schreeuwen of zeer fel in discussie gaan. Ook discriminerende opmerkingen vallen hieronder.
- Fysieke agressie: bijv. schoppen, duwen, slaan, spugen, vernielen of beroven.
- Psychische agressie: bijv. iemand verbaal of schriftelijk bedreigen, chanteren of vernederen.
Verbale en fysieke agressie kunnen allebei leiden tot psychische en andere gezondheidsklachten. Denk hierbij o.a. aan angstgevoelens en slaapproblemen. Dit zijn klachten die ertoe kunnen leiden dat de medewerker zich (langdurig) ziek meldt. Een ziekmelding kan voorkomen worden als de medewerker in een vroeg stadium naar een vertrouwenspersoon gaat of dit bespreekbaar maakt binnen de organisatie.
Wet bescherming klokkenluiders (Wbk)
De ‘Wet Huis voor klokkenluiders’ is van naam gewijzigd per 18 februari 2023 in ‘Wet bescherming klokkenluiders’.
Bent u werkgever en heeft u meer dan 50 medewerkers dan moet u een meldprocedure hebben om te voldoen aan de Wbk. Naast de medewerkers die bij u in dienst zijn, tellen ook uitzendkrachten, vrijwilligers en stagiairs mee die een vergoeding ontvangen.
Voor een aantal werkgevers met minder dan 50 werknemers geldt dat ook zij een interne meldregeling moeten hebben die voldoet aan de eisen van de Wet bescherming klokkenluiders. Het gaat om organisaties die werkzaam zijn op het gebied van financiële diensten, producten en markten, het voorkomen van witwassen van geld en terrorismefinanciering, burgerluchtvaart, maritieme arbeid en havenstaatcontrole, en op het gebied van offshore olie- en gasactiviteiten.
Deze wet heeft tot doel om medewerkers te beschermen die melding maken van een misstand op de werkvloer. Het versterkt de rechtspositie van klokkenluiders door bescherming te bieden tegen negatieve gevolgen van de melding, zoals ontslag of intimidatie.
Beide abonnementsvormen van VP-Nederland bieden deze meldprocedure, die voldoet aan de wettelijke eisen.
Onze vertrouwenspersonen en Preventiemanagers houden actief integer en gewenst gedrag onder de aandacht binnen uw organisatie. Zij vragen actief uit en laten gedragsregels evolueren. Doel is het creëren van een open cultuur en een veilig klimaat op de werkvloer.
.webp)
Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E)
Organisaties, met minimaal 1 medewerker in dienst, zijn volgens de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) verplicht om een arbobeleid te voeren dat zoveel mogelijk gericht is op optimale arbeidsomstandigheden. Het opstellen van een RI&E is een belangrijk onderdeel hiervan. Met een RI&E worden de arbeidsrisico's in kaart gebracht en vervolgens moet er een plan van aanpak worden gemaakt om deze risico's te verminderen.
Voor het niet hebben van een RI&E kunt u een boete krijgen. Sinds 2021 wordt er vaker en strenger gecontroleerd door de Nederlandse Arbeidsinspectie.
Met het opstellen van een RI&E neemt een organisatie verantwoordelijkheid voor de veiligheid en gezondheid van haar medewerkers. Daarnaast voorkomt of vermindert het opstellen van een RI&E de aansprakelijkheid voor eventuele schade als gevolg van arbeidsongevallen of beroepsziekten.
Onderdeel van de RI&E is de Psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Met een abonnement bij VP-Nederland voldoet u aan dit deel. Daarnaast voeren wij een scan uit om te onderzoeken of uw organisatie nog aanvullende RI&E-maatregelen nodig heeft. Als uw medewerkers bijvoorbeeld op hoogte werken of onjuist tillen, dan kunnen wij deze specifieke risico’s voor u in kaart brengen. Onze gecertificeerde deskundigen staan voor u klaar om deze aanvullende RI&E scan te verzorgen.
Organisaties met meer dan 25 medewerkers moeten hun RI&E laten beoordelen door een gecertificeerde arbeidskerndeskundige of arbodienst. VP-Nederland werkt samen met deze deskundigen, welke beoordelen of de ingevulde RI&E compleet is.